Þinglok og þrír kvenkyns forsætisráðherrar

Í dag verður færslan hér á blogginu bara stutt enda mikið að gera niðri á þingi þennan daginn. Hefðbundin óvissa og kaos eru ríkjandi um þinglokin enda ætlast ráðherrarnir til að við afgreiðum marga tugi lagafrumvarpa á síðustu klukkutímum þingsins. Er ekki kominn tími til að breyta þessu vinnulagi?

Annars er ástæða til að vekja athygli á að formaður Samfylkingarinnar, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, verður einn af heiðursgestum á landsfundi sænsku kratanna þegar Mona Sahlin tekur við formennsku í flokknum á morgun. Þarna verður einnig formaður dönsku jafnaðarmannanna, Helle Thorning Schmidt.

Þetta er stórglæsilegt þríeyki og það er vonandi að við sjáum þessar þrjár konur innan tíðar sem forsætisráðherrar sinna landa. Það væru heilmikil tímamót.

Hræðsluáróður íhaldsins heldur ekki vatni

Það vakti eftirtekt mína hvað forsætisráðherra okkar, Geir Haarde, var úrillur og pirraður í eldhúsdagsumræðunni sem var í gærkvöldi. Hann var í eilífri vörn og engin framtíðarsýn birtist í máli hans. Reyndar hef ég ekki orðið var við vott af framtíðarsýn eða ferskar hugmyndir hjá þessari ríkisstjórn mjög lengi en þetta er að verða ein þreyttasta ríkisstjórn Íslandssögunnar.

Í málflutningi Geirs bar auðvitað hvað hæst hefðbundinn hræðsluáróður um að enginn annar en Sjálfstæðismenn geti stjórnað landinu. Auðvitað nær þessi málflutningur ekki nokkurri átt. Ég veit ekki betur en þar sem jafnaðarmenn hafa stjórnað hafi það gengið bara nokkuð vel.

Mýmörg dæmi þess eru erlendis frá en erlendir jafnaðarmenn lenda einnig í þessari taktík íhaldsmanna. En við þurfum ekki að fara út fyrir landsteinana til að sjá að jafnaðarmenn eru mjög færir við stjórnun.

Jafnaðarmenn stjórnuðu höfuðborginni í 12 ár við góðan orðstír. Fjármál borgarinnar voru tekin föstum tökum, leikskólinn var byggður upp nánast frá grunni, kynbundinn launamunur minnkaði um helming og öll þjónusta og umhverfi borgarinnar tók stakkaskiptum. Í öðrum sveitarfélögum þar sem jafnaðarmenn hafa ráðið ríkjum s.s. í Hafnarfirði, Árborg og Akranesi er svipaða sögu að segja frá.

En ef við lítum á afrekaskrá þessarar ríkisstjórnar blasir önnur mynd við. Almenningur þarf að súpa seyðið af nýjum verðbólguskatti sem rýrir lífskjör fólks um tugmilljarða króna, menntakerfið býr enn við fjársvelti, þriðji hver eldri borgara þarf að lifa undir fátæktarmörkum, 4.300 börn eru fátæk í samfélaginu, kynbundinn launamunur hjá ríkinu hefur ekkert breyst á valdatímanum og nú síðast í dag var matsfyrirtækið Fitch Ratings að lækka lánshæfismat ríkissjóðs.

Ég held að Geir og félagar ættu aðeins að líta í eigin barm þegar kemur að stjórnun.

Fitch lækkar lánshæfismat ríkissjóðs Íslands í A+/AA+

Atvinnuskapandi fyrir lögfræðinga?

Í gærkvöldi funduðum við lengi og vel um auðlindarákvæðið í stjórnarskrárnefndinni. Í nokkur skipti þurfti að fresta fundum á Alþingi þar sem fundurinn dróst á langinn. Það var mjög fróðlegt að sitja þennan fund og ljóst er að ýmsir efnislegir gallar eru málinu fyrir utan auðvitað þau sérkennilegu vinnubrögð sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa sýnt í þessu máli. Málsmetandi lögfræðingur sem kom fyrir nefndina í gærkvöldi sagði að það eina sem væri hugsanlega jákvætt við þetta frumvarp væri að það skapaði lögfræðingum atvinnu.

Þessi ummæli undirstrika vel þá óvissu sem ríkir um þetta frumvarp þeirra Geirs og Jóns. Auðvitað er það skelfilegt að eiga að fara að samþykkja stjórnarskrárfrumvarp sem sérfræðingar botna ekkert í. En vonandi er möguleiki á að bæta frumvarpið með einhverjum hætti því mér sýnist að allir stjórnmálaflokkarnir séu sammála um að tryggja beri eignarhald þjóðarinnar á náttúruauðlindum.
En það er að sjálfsögðu ekki sama hvernig það er gert.

Enn og aftur hrekjast andstæðingar aðildar út í horn

Hin þverpólitíska Evrópunefnd forsætisráðherra skilaði af sér í dag myndarlegri skýrslu um Evrópumálin. Össur Skarphéðinsson og ég á lokasprettinum, sátum í nefndinni fyrir Samfylkinguna. Það er alltaf gaman að sitja í svona þverpólitískum nefndum en það er ekki langt síðan ég sat í svokallaðri vændisnefnd dómsmálaráðherra. Þótt þessar nefndir klofni að lokum í afstöðu sinni þá er vinnan í þeim hins vegar gefandi og iðulega skemmtileg.

Ég vona að þessi Evrópuskýrsla hleypi einhverjum krafti í Evrópuumræðan og leiðrétti eitthvað af síendurteknum rangfærslum sem iðulega heyrast í þessari umræðu.

En það er frekar leiðinlegt, að þrátt fyrir að skýrslan sé vönduð og upplýsandi, eru sumir, og meira að segja sumir þeirra sem sátu í þessari nefnd s.s. Ragnar Arnalds, enn í
skotgröfunum þar sem keyrt er á sömu klisjunum sem æ ofan í æ hafa verið hraktar.

Síbreytilegur málflutningur andstæðinga
Mér finnst annars andstæðingar aðildar hrekjast æ meira út í horn í sínum málflutningi. Fyrst héldu menn því fram að hér myndi allt fyllast af spænskum togurum við aðild Íslands að ESB. En þeim var þá bent á þá staðreynd að kvótaúthlutun ESB byggist á grundvallareglunni um veiðireynslu og þar sem útlendingar hafa enga veiðireynslu í íslenskri lögsögu myndu Íslendingar fá allan kvóta í íslenskri lögsögu.

Þá breyttist málflutningurinn í þá veru að erlend stórfyrirtæki myndu kaupa upp öll íslensku sjávarútvegsfyrirtækin við aðild og flytja arðinn af Íslandsmiðum milliliðalaust úr landi. En þá fengu þeir vitneskju um að samkvæmt mörgum dómum Evrópudómstólsins (s.s. Kerrmálið nr. 287/81 og Jaderowmálið nr. C-216/87) er hægt að gera kröfu um að sjávarútvegsfyrirtæki sem fá kvóta í íslenskri lögssögu hafi raunveruleg efnahagsleg tengsl við það svæði sem reiðir sig á veiðarnar.

En þá breytist málflutningur andstæðinga aðildar aftur. Nú hét það að hinar hagstæðu reglur ESB hljóti einfaldlega að breytast í framtíðinni! En við endurskoðun á sjávarútvegsstefnu ESB var hins vegar ákveðið að það skyldi ekki vera hróflað reglunni um veiðireynsluna og hafa fjölmargir evrópskir stjórnmálamenn og embættismenn staðfest að hún er hornsteinn sjávarútvegsstefnu ESB.

Að lokum vil ég draga fram þrjú atriði sem lúta að sjávarútvegsstefnu ESB og skýrslan staðfestir:

1. Sjávarútvegsstefna ESB byggist á nýlegri veiðireynslu. Og þar sem það eru einungis Íslendingar sem hafa veiðireynslu í íslenskri lögsögu munu einungis Íslendingar fá kvóta í íslenskri lögsögu.

2. Eftir að aðild hefur orðið að veruleika er hægt að gera kröfu um að útgerðarfyrirtæki hafi raunveruleg efnahagsleg tengsl við það landsvæði sem reiðir sig á veiðarnar. Þessi regla er því íslensku landsbyggðinni mjög hagstætt.

3. Aðildarríki ESB sjá sjálf um eftirlitið í sinni lögsögu. Verði Ísland aðili munu því Íslendingar sjá um og framkvæma eftirlitið í íslenskri lögsögu.

Ragnar Arnalds: Hugmyndir um yfirráð Íslendinga ótryggar

Viltu vera líffæragjafi? Notum ökuskírteinin.

Vissir þú að á Íslandi eru líffæragjafir fátíðari en annars staðar á Norðurlöndunum? Vissir þú að hér á landi fara helmingi fleiri einstaklingar árlega á biðlista eftir líffærum en þeir sem fá líffæri? Og vissir þú að á Vesturlöndum deyja nú fleiri sjúklingar sem bíða líffæragjafar en þeir sem fá líffæri? Vegna þessara staðreynda hef ég nú lagt fram þingmál sem lýtur að því að gera upp upplýsingar um vilja til líffæragjafa sem aðgengilegastar. Og sú leið sem ég hef valið er að sá vilji komi fram í ökuskírteinum einstaklinga.

Það er vandfundin betri leið en að notast við upplýsingar á ökuskírteini viðkomandi og er það t.d. gert í Bandaríkjunum. Skráning þessara upplýsinga á ökuskírteinum er einnig heppileg þar sem það eru oft látnir ökumenn sem koma til greina sem líffæragjafar.

Með því að áskilja slíka skráningu á ökuskírteini þarf fólk að ákveða hvort það kærir sig um að gefa líffæri. Hér á landi hafna ættingjar líffæragjöf ættmenna sinna í um 40% tilvika en á Spáni er þetta hlutfall helmingi lægra. Það er því ástæða að auðvelda upplýsingargjöf viðkomandi einstaklings hvort hann kæri sig um að gefa líffæri sín eða ekki.

Það er mjög mikilvægt að fjölga íslenskum líffæragjöfum en hver líffæragjöf getur bjargað allt að sex mannslífum. Fram til ársins 1991 gátu Íslendingar einungis þegið líffæri frá öðrum þjóðum en ekki lagt þau til sjálfir skv. lögum.

Nú er bara vonandi að þetta mál fljúgi í gegnum þingið og af hverju ekki? Það er ætlast til að þingið afgreiði eitt stykki stjórnarskrárfrumvarp á 4 dögum.

Star Trek og Samfylkingin

Um helgina fór ég á sýninguna Tækni og vit 2007. Þetta var afar fróðleg sýning tækni- og þekkingariðnaðarins og það var ekki laust við að maður hafi farið í svona nettan framtíðarfíling í anda Star Trek. En burtséð frá því fengu sýningargestir að líta augum á atvinnulíf framtíðarinnar. Ég er sannfærður um að vaxtasprotar þjóðarinnar liggi í þessum geira og þess vegna er nauðsynlegt að það séu til staðar stjórnmálaflokkar og stjórnmálamenn sem átti sig á því.

Við í Samfylkingunni þreytumst seint á að benda á að tillögur Samfylkingarinnar röðuðu sér í efstu þrjú sætin á Sprotaþingi sem var haldið fyrir nokkrum vikum. En á þessu Sprotaþingi áttu allir stjórnmálaflokkarnir að leggja fram þrjár tillögur og síðan kusu ráðstefnugestir, sem voru starfsfólk og frumkvöðlar hjá hátæknifyrirtækjum, um tillögurnar.

Þarna fékkst staðfesting á því að það er fullkominn samhljómur milli Samfylkingarinnar og atvinnulífsins hvað þetta varðar. Samfylkingin hefur sýnt með þessari áherslu sinni að hún sé tilbúin að veðja á þekkingariðnaðinn. Ég er mjög stoltur af flokknum mínum að hafa gert það.

Dottinn í fertugsaldurinn

Jæja, nú er það byrjað. Hnignunin er hafin. Fertugsaldurinn er orðinn að veruleika. Um daginn þóttist konan sjá grátt hár í vöngum mínum. Auðvitað var það helbert kjaftæði. En annars er mér nokkuð sama um gráu hárin svo fremur sem ég haldi einhverjum hárum. Dagurinn í dag er óneitanlega tímamót fyrir mig þótt þetta hafi verið óumflýjanlegt og í raun fyrirsjáanlegt, svona síðustu dagana allavega.

Ég er annars ekki sérstaklega upptekinn af aldri mínum eða í raun aldri nokkurs annars. Ég hef þó verið nokkuð hugsi yfir þessu undanfarna daga.

Þegar ég hef talað við eldri og reyndari menn þá eru þeir yfirleitt á einu máli um að í eina skiptið sem þeir upplifðu sig sem gamla hafi verið þegar þeir urðu þrítugir. Ætli það sé ekki einhver sannleikur í því? Það kemur vonandi í ljós.

Vantar einhvern stimpil frá Alþingi?

Óttalega verð ég stundum hissa á þessu vinnulagi á þinginu. Nú er minna en vika eftir af því og fjöldinn allur af þingmálum er óafgreiddur. Og það sem meira er að ráðherrarnir eru víst ennþá að koma að málum sem ekki enn hefur verið mælt fyrir í 1. umræðu og öll vinnan í nefndinni með hagsmunaaðilum er eftir. Á þessum árstíma fá hagsmunaaðilar iðulega 1-3 daga til að bregðast við frumvörpum sem munu e.t.v. hafa mikil áhrif á viðkomandi stétt eða svið.

Þetta er auðvitað ekki boðlegt. Og þetta er 100% sök ráðherranna. Þeir sitja svo lengi með frumvörpin sín upp í ráðuneyti og svo ætlast þeir til að þjóðþingið stimpli herlegheitin á nokkrum dögum.

Ég nefni tvö dæmi. Í gær var í fyrsta sinn mælt fyrir 20 milljarða kr. sauðfjársamningi sem síðan á eftir að fara í vinnu í viðkomandi þingnefnd o.s.frv. Ætlast er til að þetta verði orðið að lögum innan viku. Sama gerði sami ráðherra fyrir 3 árum þegar 30 milljarða kr. mjólkursamningur fékk nákvæmlega viku afgreiðslutíma í þinginu rétt fyrir þinglok vorið 2004.

En ráðherrarnir vita að þeir komast upp með þessi vinnubrögð því þeirra eigið lið, stjórnarþingmennirnir sem ekki eru ráðherrar, láta þá komst upp með það ár eftir ár.

Er þessum mönnum ekkert heilagt?

Á stjórnarskrá lýðveldisins að verða að pólitísku bitbeini milli stjórnarflokkanna? Gátu menn ekki gert þetta með betri hætti en raun ber vitni? Hefur stjórnarsáttmálinn ekki legið fyrir í 4 ár? Mér hefur alltaf fundist stjórnarskráin vera heilagt plagg sem ber að virða og meðhöndla af mikilli varúð. Að sjálfsögðu á að breyta henni í samræmi við eðlilegar kröfur nútímans. En mér finnst að stjórnarmeirihlutinn hafi sýnt ótrúlegan subbuskap með þessum næturfundum sínum til að bjarga stjórnarsamstarfinu.

Iðulega hafa komið upp dæmi þess að stjórnarflokkarnir hafa virt aðvaranir um hugsanleg stjórnarskrábrot að vettugi. Niðurstaðan er sú að það er talsvert algengara að dómstólar komist að því að stjórnarskráin sé brotin hér á landi heldur en á hinum Norðurlöndunum. Þetta er að mínu mati enn eitt dæmið um að sumir menn hafi verið of lengi við völd, Sjálfstæðisflokkurinn stöðugt í 16 ár og Framsóknarflokkurinn stöðugt í 36 ár, að 4 árum undanskildum.

Össur: Stjórnarskráin pólitískt bitbein stjórnarflokkanna

Samfylkingin lætur verkin tala í jafnréttismálum

Jafnréttismál verða að vera kosningamál í vor. Samfylkingin mun leggja sitt af mörkum til að svo megi verða. Á þessu kjörtímabili hefur Samfylkingin reglulega tekið jafnréttismál upp á þingi og bent á nauðsynlegar aðgerðir en einnig gagnrýnt ítrekuð brot ríkisstjórnarflokkanna á jafnréttislögunum í tengslum við stöðuveitingum. Til að undirstrika mikilvægi málaflokksins vill Samfylkingin að jafnréttismálin verði sett undir forsætisráðuneytið svo þau verið höfð til hliðsjónar í öllum málaflokkum.

Minnkuðum kynbundinn launamun um helming 
Samfylkingin hefur barist gegn launleynd sem viðheldur kynbundnum launamun. Undir stjórn Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur tókst að minnka kynbundinn launamun um helming í Reykjavík. Á sama tíma tókst ríkisstjórninni hins vegar ekki að minnka kynbundinn launamun um krónu.

Við höfum lagt til breytingar á fæðingarorlofslöggjöfinni með Katrínu Júlíusdóttur og Jóhönnu Sigurðardóttur í broddi fylkingar. Við mótmæltum harkalega skerðingu ríkisstjórnarinnar á valfrelsi kvenna varðandi fæðingar þegar MFS-einingunni (meðganga, fæðing, sængurlega) var lokað í vetur.

Samhljómur milli Samfylkingarinnar og kvennahreyfinganna 
Þá er fullkominn samhljómur milli Samfylkingarinnar og hina fjölmörgu kvennahreyfinga í landinu þegar kemur að kynbundnu ofbeldi og höfum við lagt til á þingi að sett verði sérstakt lagaákvæði um heimilisofbeldi.

Samfylkingin er eini flokkurinn sem státar af konu sem formanni og það skiptir máli. Þrír fyrstu þingflokksformenn Samfylkingarinnar voru konur. Nánast helmingur allra kvenna sem var kosinn á þing í síðustu kosningum komu úr einum flokki, Samfylkingunni. Á sama tíma var kynjahlutfallið Sjálfstæðisflokksins var 18 - 4 í síðustu kosningum, körlum í vil.

Samfylkingin ætlar að halda áfram að berjast fyrir jafnrétti og í vor ætlum við saman að ná fram þeim sögulega árangri að gera konu að forsætisráðherra í fyrsta skipti.

Jafnrétti kynjanna er sameiginlegt úrlausnarefni karla og kvenna. Við þurfum aðgerðir í jafnréttismálum. Og þær aðgerðir mun Samfylkingin framkvæma. Samfylkingin meinar það sem hún segir þegar kemur að jafnréttismálum. Og það er vert að minnast þess á alþjóðlega baráttudegi kvenna.