Að gefnu tilefni

Hér fyrir neðan má finna grein sem birtist í Morgunblaðinu í dag vegna greinar dómsmálaráðherra um vernd barna gegn nettælingu og friðhelgi einkalífs. Til frekari upplýsinga er ég búinn að bæta inn tilvísunum á vefinn þar sem það á við.

Að gefnu tilefni

Aftur neyðist ég til að leiðrétta rangar söguskýringar Björns Bjarnasonar, dómsmálaráðherra. Í grein um vernd barna gegn nettælingu sem birtist í Morgunblaðinu 5. júlí segir dómsmálaráðherra:

"Hér varð töluverð andstaða á alþingi fyrir nokkrum misserum, þegar við Sturla Böðvarsson, þáverandi samgönguráðherra, stóðum að tillögu um að auðvelda miðlun og geymslu á svonefndum IP-tölum, en með þeim er unnt að rekja tölvusamskipti. Vorum við sakaðir um, að vilja ganga um of á friðhelgi einstaklinga með tillögum okkar og var Ágúst Ólafur Ágústsson, varaformaður Samfylkingarinnar, þar fremstur í flokki meðal þingmanna."

Ég verð að viðurkenna að þessi málflutningur Björns kemur mér mjög á óvart, enda er þessi fullyrðing hans röng. Þetta er beinlínis rangt hjá dómsmálaráðherra. Ef lesendur kæra sig um að skoða feril þessa máls á Alþingisvefnum má sjá að ég var ekki einn af þeim 13 þingmönnum sem tóku þátt í umræðu þessa frumvarps og undir nefndarálit stjórnarandstöðunnar um frumvarpið rituðu Bryndís Hlöðversdóttir, Kristján L. Möller, Björgvin G. Sigurðsson og Guðjón A. Kristjánsson. Það er því rangt að segja að ég hafi verið "fremstur í flokki meðal þingmanna" í andstöðu við þetta mál.

Víðtæk andstaða
Hins vegar ber að líta til þess að þessi tillaga naut ekki stuðnings neins úr þáverandi stjórnarandstöðu og þar á meðal ekki míns. Þar að auki má nefna að tveir stjórnarliðar studdu ekki umrætt ákvæði, og þar á meðal var einn þingmaður Sjálfstæðisflokks.

Þá verður einnig að geta þess að Persónuvernd lagðist gegn samþykkt þessa ákvæðis í frumvarpinu. Það gerðu Samtök atvinnulífsins einnig ásamt Og Vodafone sem taldi þetta ákvæði fela í sér "alvarlega takmörkun á friðhelgi einkalífs", og sömuleiðis Síminn sem efaðist um að það stæðist stjórnarskrá. Víðtæk andstaða var því við tillöguna.

Þurfti dómsúrskurð áður
Ákvæðið í frumvarpinu sem efasemdir voru um, lýtur að því hvort það eigi að vera heimilt að nálgast IP-tölur án dómsúrskurðar. Með IP tölum er unnt að segja til um hvar viðkomandi rétthafi hefur borið niður á Internetinu, að því gefnu að vitað sé um á hvaða stundu fjarskipti fóru fram. Fyrir samþykkt þessa frumvarps var dómsúrskurður skilyrði fyrir slíkri afhendingu.

Í þessu sambandi er einnig mikilvægt að hafa í huga að það var enginn ágreningur um að mikilvægt geti verið fyrir lögreglu að hafa þessar upplýsingar, heldur snerist álitaefnið um það, hvort að réttlætanlegt væri að lögregla fengi slíkar upplýsingar án þess að hafa fyrir því heimild dómstóla.

Ég bendi að því er þetta álitaefni varðar, á rökstuðning minnihluta samgöngunefndar en þar segir m.a.: "Þá bendir minni hlutinn á að bið eftir dómsúrskurði skaðar á engan hátt rannsóknarhagsmuni, þar sem IP-tölur eru skráðar og aðgengilegar og hið sama á við  um leyninúmerin."

Hvaða skref hafa verið tekin?
Ég hef gagnrýnt skref stjórnvalda sem ég tel að gangi of langt í því að skerða persónuvernd einstaklinga og lagðist þannig gegn frumvarpi dómsmálaráðherra um að heimila símhleraranir án dómsúrskurðar en það ákvæði varð sem betur fer ekki að lögum.

Ég tel einnig að svokölluð 24 ára regla í útlendingalögum, sem samþykkt var á Alþingi að tillögu Björns, ganga of langt og var mótfallinn skerðingu á réttindum borgaranna á gjafsókn sem Björn stóð fyrir með lagasetningu. Þá hef ég ásamt öðrum spurst fyrir um í þinginu um greiningardeild Ríkislögreglustjóra en fengið fá svör frá dómsmálaráðherranum.

Baráttan gegn kynferðislegu ofbeldi
Kynferðislegt ofbeldi er grafalvarlegt vandamál og ég hef á liðnum árum tekið virkan þátt í umræðu um þetta mál, innan Alþingis og utan þess. Í fjögur ár lagði ég fram frumvarp um afnám fyrningarfrests í kynferðisbrotum gegn börnum. Ég hef einnig lagt fram þingmál sem gerir ráð fyrir sérstöku lagaákvæði sem tæki á heimilisofbeldi en slíkt vantar enn í íslenska löggjöf. 

Ég hef sömuleiðis talið ástæðu til að endurskoða kynferðisbrotakafla hegningarlaganna í heild sinni, sem var gert og er það vel. Ég hef ítrekað talað um frekari aðgerðir gegn kynferðislegu ofbeldi, vændi og mansali.

Og ég hef einmitt sagt í ræðum á Alþingi að mér finnst að yfirvöld ættu að ganga lengra í baráttu sinni gegn kynferðisbrotamönnum og hef t.d. nefnt notkun á tálbeitum í því sambandi.

Dómsmálaráðherra á villigötum
Af þessari ástæðu kemur það mér nokkuð á óvart að dómsmálaráðherra skuli leggja lykkju á leið sína til að nefna mig í grein þar sem hann fjallar um fund norrænna dómsmálaráðhera þar sem umræðuefnið var málefni tengd vernd barna og efni refsireglna í því skyni.

Og ég hlýt að gera alvarlegar athugasemdir við málflutning þess efnis að þeir sem að vilji standa vörð um grundvallarmannréttindi á borð við friðhelgi einkalífs geti af þeirri ástæðu ekki talist heilir í baráttunni gegn kynferðislegu ofbeldi gegn börnum, sér í lagi þegar slíkt kemur frá löglærðum manni eins og dómsmálaráðherra.

Athugasemdir

[Ása (IP-tala skráð) 8.7.2007 kl. 16:24]

Er Björn eitthvað orðinn gamall og farinn að kalka? Ruglast á nöfnum á þeim sem tala á þinginu? Eða þarf ný gleraugu svo hann sjái betur hverjir séu að "kommenta"??Hans tími er kannski útrunninn?? Ábyggilega....hehe.......út með Björn Bjarna.....!!!!!!

[Kristján Sigurður Kristjánsson, 8.7.2007 kl. 19:13]

Hvað finnst háttvirtum þingmanni um að setja bráðabirgðalög í tilefni af vanda sem hefði verið hægt að leysa með einu bréfi frá undirmanni hjá Neytendastofu?

Eru þetta boðlegir stjórnarhættir sérstaklega í ljósi stjórnarskrárbreytingarinnar 1995?

Ríkisstjórn Gunnars Thoroddsen fór mjög frjálslega með bráðaábyrgðalöggjafarvaldið en gekk aldrei svona langt en þessi ólög eru langt nef til forseta Íslands, þings og þjóðar.

[Oddgeir Einarsson, 8.7.2007 kl. 22:16]

Þetta er eins og talað úr munni frjálshyggjumanns - sem er ekki slæmt! Berjast harkalega gegn ofbeldi en virða um leið frelsi hinna meinlausu. Hressandi að sjá Samfylkingarmann fara fyrir frelsinu á meðan sumir sjálfstæðismenn vilja skerða það. Það er líka rétt að 24ra ára reglan voru mistök og mistök á að leiðrétta.

[Ása (IP-tala skráð) 9.7.2007 kl. 20:19]

Ég tek undir með Jóni Hnefil að mér er alveg sama þó skráð sé hvað ég skoða á netinu og ip-talan mín má alveg vistast í hvert skipti hjá lögreglunni sem ég opna eitthvað nettengt!