Akureyri og Ísafjörður - Bournemouth og Genf

Staða Samfylkingarinnar hefur gjörbreyst undanfarið misseri. Fyrir hálfu ári var flokkurinn í stjórnarandstöðu á þingi og í minnihluta í borgarstjórn. Nú er Samfylkingin í ríkisstjórn og í meirihluta borgarstjórnar með borgarstjórnarstólinn í sínum höndum. Reyndar er það mjög ánægjulegt að vita til þess að Samfylkingin er ekki einungis í ríkisstjórn heldur einnig í meirihluta í þremur af fjórum stærstu sveitarfélögum landsins.

Þegar svo er þarf að halda vel á spöðunum þegar kemur að flokkstarfinu. Í sumar og haust hef ég verið í góðu sambandi við marga flokksfélaga og farið í þó nokkuð margar ferðir út á land.

Undanfarna daga og vikur hef ég sérstaklega verið á faraldsfæti. Um helgina var ég gestur á aðalfundi Samfylkingarinnar á Akranesi en þar sem m.a. var kosin ný stjórn með Hrönn Ríkarðsdóttur í fararbroddi.

Á mánudaginn fór ég síðan á félagsfund Samfylkingarinnar í Hafnarfirði og ræddi um pólitík vetrarins. Það er alltaf góð tilfinning að koma í höfuðvígi jafnaðarmanna á Íslandi þar sem Samfylkingin er í hreinum meirihluta í bæjarstjórn.

Á morgun mun ég síðan funda með okkar fólki á Akureyri. Og í lok mánaðarins mun ég síðan fara á ný til Ísafjarðar og kenna í stjórnmálaskóla Samfylkingarinnar sem þar verður haldinn. Þá eru fleiri heimsóknir í pípunum s.s. í Skagafjörðinn, Reykjanesbæ og Austurland.

Fyrir utan þessar ferðir innanlands sótti ég einnig í síðustu viku fund Alþjóðaþingmannsambandsins í Genf en ég er varaformaður Íslandsdeildarinnar. Þessir fundir eru afar áhugaverðir en það er eitthvað merkilegt við það að sitja fundi þar sem fulltrúar frá um 150 þjóðþingum ræða saman. Sumum þjóðum þarna eigum við fátt sameiginlegt með og má þar nefna nokkrar þjóðir Afríku og Arabíu. Eitthvað kom það mér spánskt fyrir sjónir að sjá „þing“ Saudi Arabíu eiga þarna fulltrúa en eins og flestir vita þá er ekkert lýðræðislegt þing í því landi heldur einungis vettvangur ráðgjafa sem kóngur sjálfur velur inn á.

Þá var ég um síðustu mánaðarmót fulltrúi Samfylkingarinnar ásamt Skúla Helgasyni framkvæmdastjóra flokksins, á landsfundi breska Verkamannaflokksins sem haldinn var í Bournemouth. Þetta var risavaxin samkoma þar sem allt að 10.000 manns tóku þátt í viðburðum fundarins.

Gordon Brown átti fína spretti á landsfundinum og lagði formaðurinn áherslu á kröftuga sókn í menntamálum og heilbrigðismálum en höfðaði að öðru leyti til kjósenda annarra flokka að fylkja sér um þau grunngildi frelsis, jöfnuðar og sanngirni. En um leið lagði hann áherslu á bresk gildi og aukið öryggi borgarana. Það vakti eftirtekt mína að formaðurinn minnist sérstaklega á málefni sem snerta einstaklinga með beinum hætti og heyrast ekki oft í formannsræðu af þessu tagi. Má þar nefna baráttuna gegn brjóstakrabbameini og gegn einelti í skólum og vinnustöðum.

Annars fór talsvert mikið fyrir fyrstu bræðrunum sem eru í bresku ríkisstjórninni í mjög langan tíma, þeim David Miliband, utanríkisráðherra og Ed Miliband sem er nokkurs konar ráðherra stefnumótunar. Þeir voru mjög vinsælir framsögumenn á hinum og þessum fundum sem voru haldnir í tengslum við landsfundinn.

Þingið komið saman á ný

Nú er þingið loksins komið saman. Stemmningin í þinghúsinu minnir um margt á fyrsta skóladaginn en það mun án efa taka einhvern tíma að venjast nýjum andlitum í þingsalnum. Talsverð endurnýjun átti sér stað í síðustu kosningum og t.d. eru allmargir sterkir sveitastjórnarmenn nú komnir á þing.

Nú hefur Samfylkingin átt sæti í ríkisstjórn í rúma fjóra mánuði. Strax má sjá ýmis merki þess. Má þar nefna aðgerðaráætlunin fyrir börn, baráttuna gegn biðlistunum, neytendamálin, bætta stöðu langveikra barna, aðgerðir gegn kynbundnum launamun, endurskoðun húsnæðismála, bættar samgöngur, varðstöðuna um auðlindir þjóðarinnar o.s.frv.

Þá koma margvíslegar áherslur fram í nýkynntu fjárlagafrumvarpi. Útgjöld til velferðar- og menntamála eru aukin talsvert. Auðvitað mun taka tíma að ná fram baráttumálum Samfylkingarinnar en við erum bara rétt að byrja. 

Ég er annars nú þegar búinn að leggja fram mitt fyrsta þingmál á þessum vetri en það lýtur að lögfestingu Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Lögfesting sáttmálans yrði talsverð réttarbót fyrir íslensk börn og hefði gríðarlegt gildi að mínu mati.

Aðildarríki samningsins s.s. Ísland eru einungis skuldbundin barnasáttmálanum samkvæmt þjóðarrétti en ekki að landsrétti. Því þarf að lögfesta alþjóðalega samninga ef þeir eiga að hafa bein réttaráhrif hér á landi.

Að mínu mati á slíkur grundvallarsáttmáli að vera lögfestur hér á landi með sama hætti og Mannréttindasáttmáli Evrópu hefur verið lögfestur. Við það fengið barnasáttmálinn aukið vægi þar sem stjórnvöld og dómstólar landsins yrðu að taka mið af honum sem sett lög. Noregur lögfesti barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna árið 2003.

Einnig er lagt til í þingmálinu að íslensk löggjöf verði aðlöguð að barnasáttmálanum. Samkvæmt barnasáttmálanum ber t.d. að aðskilja unga fanga frá fullorðnum föngum en hér á landi er það ekki gert.

Friðhelgi einkalífs barna og sjálfsákvörðunarrétt þeirra í lögum þyrfti ennfremur að tryggja betur í barnalögum, barnaverndarlögum og lögum um réttindi sjúklinga. Þá þyrfti að tryggja í lög að rætt sé við yngri börn en nú er gert í umgengis- og barnaverndarmálum og rétt þeirra í grunnskólalögum um að láta í ljós skoðanir sínar. Sömuleiðis ætti réttur barnsins til að þekkja foreldra sína að vera tryggður í lögum og skoða hvort það eigi við ættleidd börn og í sæðisgjöfum.

Í sambandi við lögfestingu á Barnasáttmálnum þarf að skoða sérstaklega stöðu barna sem glíma við langvarandi veikindi, fötlun, geðsjúkdóm, fátækt og barna nýbúa í íslenskum lögum.  

Þingmálið í heild sinni má sjá hér.