Ritskoðun í höndum tveggja þingmanna

Ekkert gott er hægt að segja um þau vinnubrögð sem hafa verið viðhöfð í fjölmiðlamálinu af hálfu Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins. Málið byrjaði á því að fjölmiðlaskýrslu menntamálaráðherrra var haldið leyndri í 3 vikur fyrir þingi og þjóð. Síðan mætti forsætisráðherrann með tilbúið frumvarp sama dag og skýrslan var gerð opinber.
Ofbeldið í nefndinni
Þegar málið var komið í allsherjarnefndina ákvað stjórnarmeirihlutinn þar, Jónína Bjartmarz, Bjarni Benediktsson, Sigurður Kári Kristjánsson, Birgir Ármannsson og Arnbjörg Sveinsdóttir að það væri nægilegt fyrir hagsmunaaðila að fá tvo daga til að skila inn umsögnum sem hæglega gátu varðað gríðarlega hagsmuni fyrir þá og verið mjög flóknar og lögfræðilegar.
Fjölmargir umsagnaraðilar treystu sér ekki til að skila inn umsögnum en aðrir gerðu mikla fyrirvara við umsagnir sínar vegna hins skamma tíma. Um 95% umsagnaraðila voru neikvæðir frumvarpinu og voru fjölmargar athugasemdir gerðar varðandi hvort frumvarpið stæðist stjórnarskrá, EES-rétt og Mannréttindasáttmála Evrópu.
Ofbeldið í þingsalnum
Gestum var síðan sópað inn til allsherjarnefndarinnar síðustu helgi og síðan sópað út jafnharðan. Tvisvar sinnum felldu fulltrúi Framsóknarflokksins og fulltrúar Sjálfstæðisflokksins tillögu minnihlutans í nefndinni að fá lögfræðiálit um álitaefnin frá óvilhöllum stofnunum.
Málið var síðan keyrt í gegnum nefndina sama dag og hún hitti sérfræðinga í stjórnskipunarrétti. Sama dag og nefndin fékk umsagnir lykilaðila var stjórnarmeirihlutinn tilbúin að afgreiða málið og var með tilbúið nefndarálit í vasanum á meðan þessi farsi gekk yfir.
Síðan heldur ofbeldið áfram í þingsalnum og nú lítur allt út fyrir að málið verið orðið að lögum fyrir helgina. Hvorki Framsóknarflokkurinn né Sjálfstæðisflokkurinn hafa viljað vinna þetta mál af einhverju viti og þeim virðist vera alveg sama um allt annað en að keyra málið í gegn á sem skemmstum tíma.
Fjölmargar málpípur Baugs
Hér er að ferðinni alvarlegt inngrip í markaðinn með ómálefnalegum tilgangi og óhóflegum leiðum. Verði frumvarpið samþykkt mun Ísland búa við ströngustu löggjöf á sviði fjölmiðlamarkaðar á Vesturlöndum. Allt sem kallast meðalhóf er þverbrotið og alvarlegar athugasemdir um stjórnarskrárbrot og brot á EES-samningnum eru hundsaðar.
Tilgangurinn er einnig annarlegur hjá stjórnarflokkunum og hefur orðið enn grímulausari eftir að breytingartillögurnar voru kynntar. Eina stundina segja þeir að þetta frumvarp sé almennt eðlis og tengist ekkert einstökum fyrirtækjum en hina stundina kalla þeir (lesist Davíð Oddsson) þá sem setja spurningamerki við málið sem málpípur Baugs.
Þá eru Björg Thorarensen prófessor í stjórnskipunarrétti málpípa Baugs ásamt dr. Ragnhildi Helgadóttur lektor, Sigurður Líndal lagaprófessor, Jakob Möller hrl, Stefán Geir Þórisson hrl, Einar Páll Tamini forstöðumaður Evrópuréttarstofnunar HR, Þorbjörn Broddason, Ólafur Harðarsson prófessor í stjórnmálafræði, Samtök atvinnulífsins, Verslunarráð, ASÍ, BHM, Samtök banka og verðbréfafyrirtækja, Rafiðnaðarsambandið, Blaðamannafélagið, Árvakur o.fl. o.fl. Þetta er myndarlegur hópur sem Baugur virðist núna hafa eignast.

Pytur ritskoðunar
Nú hafa fjölmargir ráðherrar og þingmenn Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins dottið í þann pyt að nefna máli sínu til stuðnings á efni í viðkomandi fjölmiðlum. Þeir segja í pontu Alþingis að ,,þetta þurfi að stöðva" á sama tíma og þeir halda á lofti viðkomandi blöðum. Þeir benda á ,,stríðsfyrirsagnir" og ,,allan fréttaflutning" í umræddum blöðum máli sínu til stuðnings.
Með þessu kemst hinn brenglaði tilgangur stjórnarflokkanna upp á borðið. Frumvarpið er einfaldlega viðbrögð við fréttaflutningi. Og þá erum við kominn á mjög hálan ís. Ís ritskoðunar. Fjölmiðlar hafa heilagan rétt til að gagnrýna stjórnvöld og stjórnmálamenn og gera grín af þeim. Stjórnvöld mega ekki komast upp að geta sett lög á þá sem þeim er illa við. Um þetta snýst málið.
Ólög sett
Er fólk ekki að sjá hið sanna í þessu máli? Einn maður í landinu, með stuðningi 32 annarra manna á þingi sem sitja hljóðir og hlýðnir í kringum hann, er að koma á ólögum. Allir þeir eru ábyrgir fyrir þessum ólögum enda þarf ekki nema tvo einstaklinga á öllu þinginu til viðbótar til að koma í veg fyrir að þetta verði að lögum. Hvaða tveir einstaklingar í stjórnarflokkunum sem er ráða örlögum þessa máls. Hverjir ættu það að vera?

Stóri Björn

Það er furðulegt andrúmsloft á Íslandi þessar vikurnar. Mikilvæg grunngildi í samfélaginu eru í hættu. Það er nauðsynlegt að þjóðin vakni og spyrji sig í hvað átt tilteknir stjórnmálamenn eru að draga þjóðfélag okkar.
Björn Bjarnason, dómsmálaráherra, hefur verið iðinn að leggja fram lagafrumvörp á Alþingi sem gjörbreyta réttindum einstaklinga og rýra almenn borgararéttindi verulega.
Hleranir auknar
Björn og Sjálfstæðisflokkurinn hafa lagt fram frumvarp sem heimila hleranir án dómsúrskurðar. Fyrir aðeins 5 árum kom frumvarp frá sama ráðuneyti og Björn ræður núna um breytingar á hlerunarheimildum lögreglu. Þá var tekið fram í greinargerð frumvarpsins eftirfarandi: ,,Þar eð aðgerðir [hleranir] sem þessar hafa í för sér mjög verulega skerðingu á friðhelgi einkalífs, sem m.a. er lýst friðheilagt í 1. mgr. 71. gr. stjórnarskrárinnar og 1. mgr. 8. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, er eðlilegt að dómsúrskurð þurfi jafnan til þeirra til þess að koma í veg fyrir að þær séu misnotaðar."
Núna, 5 árum seinna, þegar nýr ráðherra er kominn í ráðuneytið, hefur þetta viðhorf gjörbreyst. Nú á að heimila hleranir án dómsúrskurðar sem er gróft brot á þeim meginreglum sem flestir vilja starfa eftir.

Björn og Sjálfstæðisflokkurinn hafa jafnframt lagt frumvarp á Alþingi sem heimilar lögreglu að halda eftir gögnum frá verjanda ótímabundið. Það eru trúverðugar efasemdir um að slíkt standist Mannréttindasáttmála Evrópu í ljósi dómaframkvæmdar Mannréttindadómstólsins.

Skerðing á gjafsókn og vont fangelsisfrumvarp
Björn og Sjálfstæðisflokkurinn hafa einnig lagt fram lagafrumvarp sem á að skerða möguleika borgaranna á gjafsókn vegna réttarhalda. Það á að afnema rétt einstaklinga á gjafsókn í málum sem hafa verulega almenna þýðingu eða varða verulega miklu fyrir atvinnu, félagslega stöðu eða aðra einkahagi umsækjenda.

Þetta er réttlætt með sparnaði en á fundum allsherjarnefndar kom í ljós að sparnaður verður um 10 milljónir á ári. Það er aum fjárhæð í ljósi þess réttar sem verið er að afnema.

Björn og Sjálfstæðisflokkurinn lögðu fram frumvarp um fangelsismál í vetur sem var svo illa unnið að Björn neyddist til að draga það tilbaka. Við samningu þessa frumvarps var ekki haft samráð við neina hlutaaðeigandi s.s. fanga, aðstandendur fanga eða fangaverði. Ekkert markmið var í frumvarpinu, engin meðferðarúrræði og heimildir til að leita á gestum án rökstudd gruns voru auknar.
Slæm útlendingalög og sérlög á eitt fyrirtæki
Björn og Sjálfstæðisflokkurinn hafa nýverið sett afskaplega slæm lög um málefni útlendinga. Þar eru réttindi fjölda Íslendinga skert til að sameinast erlendum maka sínum á grundvelli hjúskapar vegna skilyrðis laganna um 24 ára aldur. Þar er komið í veg fyrir eðlilega fjölskyldusameiningu með svokallaðri 66 ára reglu þar sem afar og ömmur undir þeim aldri hafa ekki rétt á dvalarleyfi vegna fjölskyldutengsla.

Í hinum nýsamþykktu lögum er einnig að finna heimild til Útlendingastofnunar til að fara fram á lífsýnatöku á útlendingum. Sönnunarbyrðinni er jafnframt snúið við þannig að viðkomandi Íslendingar og erlendir makar þeirra þurfa að sanna fyrir yfirvöldum að þau búi ekki í málamyndunarhjónabandi.
Til að bæta ofan á alla þessa upptalningu hafa flokksmenn Sjálfstæðisflokksins nýverið varið á þingi skilyrðislausan rétt atvinnurekanda til að taka lífsýni úr starfsfólki sínu.

Nýjasta dæmið er síðan sérstæk lagasetning þessa stjórnmálaflokks á eitt einstakt fyrirtæki sem þeim er illa við. Það bendir margt til þess að hér sé um ólög að ræða en heiftin ræður sem fyrr för Sjálfstæðisforystunnar.
Forneskjuleg viðhorf til mannréttindasáttmála
Hinn rauði þráður í störfum Sjálfstæðisflokksins og Björns Bjarnasonar kemur ekki óvart ef ræða Björns er rifjuð upp sem hann hélt á málþingi Lögfræðingafélags Íslands og Mannréttindastofnunar Háskóla Íslands, þann 26. september, 2003 þar sem 50 ára afmæli gildistöku Mannréttindasáttmála Evrópu var fagnað.

Þvert á almenna skoðun um að Mannréttindasáttmáli Evrópu hafi svo kallað „stjórnarskrárígildi“ þar sem almenn löggjöf skuli m.a. vera túlkuð í ljósi samningsins talaði Björn gegn slíku. Björn ræddi í ræðu sinni m.a. um að ,,allt tal um, að mannréttindasáttmálinn hafi nokkurs konar „stjórnarskrárígildi“ sé einungis lögfræðileg óskhyggja þeirra, sem láti berast með tískustraumum, jafnvel frá Strassborg".

Þvert á allar meginkenningar í lögfræði hafnaði Björn þar hinu lifandi eðli samningsins og taldi að það ætti aðeins að túlka Mannréttindasáttmálann frá orðanna hljóðan. Þetta er afar forneskjulegt viðhorf sem flestir fræðimenn hafa hafnað enda þarf samningur eins og Mannréttindasáttmáli Evrópu og túlkun hans að þróast í takt við breytta tíma. Friðhelgi einkalífsins þýðir t.d. allt annað í dag en fyrir 50 árum þegar Mannréttindasáttmáli Evrópu var gerður.

Í þessu sambandi er skemmst að minnast stórfurðulegrar afstöðu Björns og flokksforystunnar til jafnréttislaga.
Gætum okkur á leið Stóra Björns
Að lokum er rétt að minna þjóðina frelsisskerðing er oftast nær hægfara en ekki í einu vetfangi. Aukið eftirlit og skerðing á persónuréttindum eru ætíð réttlætt með fögrum orðum og góðum tilgangi. Það er styttra í Stóra bróðir, sem George Orwell lýsti, í okkar tilviki Stóra Björns, en margir halda. Við verðum berjast gegn þeirri leið sem Björn Bjarnason og Sjálfstæðisflokkurinn eru að teyma okkur á sem skerðir frelsi einstaklingins og þrengir verulega að réttindum hans.