Frelsi, jafnrétti og bræðralag eru lausnarorðin

Það er skrýtin tilfinning að setjast á Alþingi í fyrsta skipti. Ég vona að með nýrri kynslóð á Alþingi verði nauðsynleg viðhorfsbreyting þar sem látið verður af sérhagsmunagæslu og kostnaðarsömu kjördæmapoti. Við þurfum ætíð að hafa almannahagsmuni að leiðarljósi. Við þurfum ætíð að spyrja okkur að því hvernig við gerum samfélag okkar betra.
Frelsi, jafnrétti og bræðralag voru kjörorð frönsku byltingarinnar. Þessi hugtök hafa verið leiðarljós jafnaðarmanna alla tíð síðan. Hægt er að nálgast öll úrlausnarefni samtímans út frá þeirri fallegu hugmyndafræði sem birtist í þessum þremur orðum.
Frelsi frá fátækt og fáfræði
Frelsi er fyrsta hugtak okkar jafnaðarmanna en Samfylkingin metur frelsi einstaklingsins mikils. Við viljum þó ekki aðeins frelsi á markaði heldur einnig frelsi frá fátækt og fáfræði. Þar skiptir öflugt menntakerfi mestu máli.
Íslendingar eru ekki eins vel menntaðir og margir halda. Tæplega helmingur hvers árgangs lýkur einungis grunnskólaprófi sem er mun verri staða en hjá nágrannaþjóðum okkar. Samfylkingin vill koma á móts við fólk sem vill hefja nám að nýju og auka fjölbreytileika með iðn-, -verk- og listnámi enda er brottfall úr framhaldsskólum óvíða hærra en hérlendis. Ríkisstjórnin vill hins vegar auka miðstýringu og fækka valmöguleikum. Samfylkingin hefur hins vegar lengi stutt styttingu framhaldsskólans en það má ekki gerast á kostnað fjölbreytileikans.

Samkvæmt nýjustu tölum OECD er Ísland einungis í 14. sæti þegar útgjöld á hvern nemanda í skólakerfinu eru borin saman. Þar sem hlutfallslega mun fleiri eru á skólaskyldualdri á Íslandi en hjá flestum öðrum vestrænum þjóðum ættum við að eyða hærra hlutfalli af landsframleiðslu í menntamál en ella. Menntamál hafa aldrei verið forgangsmál núverandi ríkisstjórnar.
Treystum einstaklingunum
Við þurfum frelsi í viðskiptum. Ríkisvaldið á ekki að vasast í hlutum sem einstaklingarnir eru fullfærir um að sinna. Við þurfum ekki ríkisfjölmiðil sem drepur allt einkaframtak með þátttöku sinni á auglýsingamarkaði. Fjárfestingar útlendinga í íslensku hagkerfi eru til góðs, líka í sjávarútvegi. Við eigum ekki að óttast um það svið sem við erum sérfræðingar í á heimsmælikvarða.
Hæstiréttur Bandaríkjanna kallaði eitt sinn samkeppnislög stjórnarskrá atvinnulífsins. Samkeppnisstofnun mun hins vegar áfram búa við fjársvelti af hálfu ríkisstjórnarinnar. Ríkisstjórnin ber því beina pólitíska ábyrgð á seinagangi þeirra mála sem þar eru til skoðunar og hugsanlegri fyrningu brota. Án öflugara samkeppnislaga verður ekkert frelsi á markaðinum, einungis skaðlegt lögmál frumskógarins.

Jafnrétti er annað hugtak sem er jafnaðarmönnum hugleikið. Tæplega helmingur allra kvenna sem nú sitja á þingi koma úr einum flokki, Samfylkingunni. Kynbundinn launamunur er þó enn til staðar í samfélaginu og staða einstæðra feðra er oft bágborin. Samkynhneigðir einstaklingar búa enn ekki við full réttindi í okkar samfélagi.

Við eigum að jafna vægi allra kjósenda, hvar sem þeir búa, með því að gera landið að einu kjördæmi. Gera þarf kaup á vændi refsivert og þyngja refsingar við grófum ofbeldis- og kynferðisafbrotum enda hefur réttarvitund almennings fengið sig fullsadda af óréttlátum dómum. Það gengur ekki lengur að dómstólar landsins hunsi hluta þeirra lagaheimilda sem löggjafinn hefur sett þeim hvað varðar refsingar.
Samfélag á rangri braut
Bræðralag er þriðja meginstef jafnaðarstefnunnar. Við eigum að gæta okkar minnsta bróður. Gleymum því aldrei að á bak við tölfræði er einstaklingur með þrár, vonir og tilfinningar.
Það er grunnskylda samfélagsins að sinna sjúkum sómasamlega ásamt því að tryggja viðunandi úrræði fyrir aldraða. Erfitt er að rökstyðja önnur ríkisútgjöld þegar þessir hlutir eru í ólestri, eins og nú er.

Samfélag okkar er á rangri braut á mörgum sviðum. Það er eitthvað að samfélagi sem lætur ríkisstjórn komast upp með að hafa málefni geðsjúkra, og meira segja geðsjúkra afbrotamanna, í uppnámi ár eftir ár. Það er eitthvað að samfélagi sem lætur ríkisstjórn komast upp með að láta hundruð samborgara okkar betla mat og nauðsynjavörur í viku hverri hjá hjálparstofnunum. Það er eitthvað að samfélagi sem lætur ríkisstjórn komast upp með að draga sig inn í ólögmætt árásarstríð á mjög hæpnum forsendum. Það er einnig rangt hjá samfélaginu að láta ríkisstjórn komast upp með að neita að samþykkja sjálfsögð lög um fjármál stjórnmálaflokka. Samfélag okkar er ekki heldur á réttri leið þegar Seðlabankastjóri er skipaður á árinu 2003 samkvæmt flokksskírteini og hæstaréttardómari ráðinn sem augljóslega var ekki hæfasti umsækjandinn.

Frelsi, jafnrétti og bræðralag eru grunnstefin í frjálslyndri jafnaðarstefnu. Þessi grunnstef geta gert okkar samfélag betra. Hjörtu Íslendinga slá í takt við hugtök jafnaðarstefnunnar. Samfylkingin ætlar í vetur og næstu ár að sannfæra sem flesta landsmenn, einkum ungt fólk, um mikilvægi þess að jafnaðarstefnan verði í forystu í íslenskum stjórnmálum.